Ko je u stvari bio Josip Broz Tito

Sa svojom prvom zvanično priznatom zakonitom suprugom Pelagijom koja je preminula 1967. godine, Joža se ponovo sreo tek 1935. dok je u Moskvi pokušavao da nađe sina Žarka, koji je detinjstvo i ranu mladost proveo u ruskoj prestonici i usput bio strašno problematičan. Legende kažu da je Titov miljenik sa sinom generalnog sekretara KP Italije Palmira Toljatija, vodio maloletničku bandu Zlatni zub pa ga je otac te 1935. izvukao iz popravnog doma u SSSR-u. Do kraja Drugog svetskog rata, Žarko je živeo u Sovjetskom Savezu, borio se kao oficir Crvene armije, bio je dva puta odlikovan i teško ranjen kada je i izgubio ruku. Posle oslobođenja 1945. godine, Žarko se preselio u Jugoslaviju, gde je poveo i svoju veliku ljubav Tamaru Veger, s kojom je dve godine kasnije dobio sina Josipa-Jošku koga je Tito navodno najviše voleo, kao i 1949. ćerku Zlaticu. Žarkova deca su bila mala kada je počeo da švrlja i ponovo pokazuje svoju mangupsku prirodu, a zbog njegove afere s Terezom Kujundžić angažovana je čak i UDBA, pa Tito dugo nije govorio sa svojim sinom. Bilo kako bilo, Žarko je u braku sa Terezom 1951. dobio sina Edvarda, a samo četiri godine kasnije imao je novu suprugu Zrinku Tesu, s kojom je dobio ćerku Svetlanu. U međuvremenu, nisu mu bile nepoznate ni kafane, provodi, kao ni ostala životna zadovoljstva. Živeo je u kući u Lackovićevoj ulici na Dedinju od sovjetske vojne penzije, a od oca je nasledio vinograd u Kumrovcu. Žarko Broz je preminuo 1995. godine.

Pokušavajući da obuzda sina Žarka, Tito je u drugoj polovini tridesetih godina prošlog veka živeo u Moskvi i u Kominterni radio zajedno s komunističkom aktivistkinjom Elzom Gerlah, dostojanstvenom ženom s kojom se i venčao, što je bio njegov četvrti odlazak pred matičara. Tek oženjeni muž nije mogao da pobegne od sebe, pa ju je varao sa osrednjom glumicom, ali prelepom ženom Vasilisom Kovešnikov. Brak sa Elzom okončan je kada je ona uhapšena zbog sumnjive saradnje sa zapadnim agentima, a u zatvoru je 1938. rodila sina Viktora, koga su joj odmah uzeli i o njemu nikad ništa nije saznala.

Iz Moskve, Tito je otišao u Pariz gde je živeo sa Žanom Koatje, udovicom pomorskog oficira, koja je iz te veze rodila sina Olivera, kasnije nuklearnog fizičara. Njegov sin je 1950. boravio u institutu Boris Kidrič u Vinči, ali nije poznato da li se susreo s ocem. Raskinuli su jer se on i njena ćerka iz prvog braka Danijela, nisu dobro slagali. Ovo je bio prvi put da ga je žena oterala od sebe. On je, međutim, brzo našao utehu u Anadolki Zuhri Reuf, trgovkinji svilom s kojom se ubrzo oženio, što je bio njegov peti brak. Ona mu je rodila sina Izeta koji je postao trgovac zlatom u Turskoj. Rastali su se zbog Zuhrine preljube, a Broz je nedugo zatim upoznao Margaritu Belini, italijansku profesorku fizike iz Peruđe. Na odmoru s Margaritom upoznao je njene poznanike, Tita i Anu. Taj Tito je bio industrijalac koji je, navodno, Josipa uveo u masone i čije je ime koristio u svom tajnom partijskom radu. Na pragu Drugog svetskog rata Margarita mu je 1939. rodila ćerku Aleksandru, a paralelno s tim Tito je postao i generalni sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije. Okupacija Jugoslavije zatekla ga je u Zagrebu, odakle je, njegovom inicijativom, upućen proglas CK KPJ narodima Jugoslavije, u kojem se ističe odlučnost partije da u oslobodilačkom ratu ustraje u prvim redovima, u kojemu ustaje protiv potpaljivanja nacionalne mržnje i poziva radnike, seljake, omladinu, građane i sve rodoljube da se ujedine u borbi za nacionalnu nezavisnost.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U drugoj polovini maja 1941. godine Tito je otišao u Beograd, odakle je pripremao dizanje ustanka i početak oslobodilačkog rata. Glavni štab Narodnooslobodilačkih i partizanskih odreda Jugoslavije formiran je 27. juna, a Tito je postao vrhovni komandant. Pod njegovim vođstvom donesena je odluka o dizanju svenarodnog ustanka. Naravno, sveopšte razaranje nimalo nije uticalo na njegov libido, na početku rata živeo je u Zagrebu sa kasnije zvanično priznatom ljubavnicom Hertom Hes, kurirkom CK KPJ. Upoznali su se 1937. u Parizu i dogovorili da se venčaju 1940, ali to se nikada nije dogodilo. Zbog njega se odrekla čak i sina Aleksandra-Miše Broza koga je rodila 1941. godine. Vrlo brzo nakon porođaja Nemci su je uhapsili u nadi da će preko nje doći do vrhovnog komandanta. Kada su je razmenili sa grupom nemačkih zatvorenika, Herta je novorođenče ostavila u zabavištu i pošla kod Tita u partizane.

Godine 1943. uhapsile su je ustaše, a ona iz straha da ne otkrije nekog od partijskih drugova, reže vene i pokušava da se ubije. Više je verzija kako je Herta izvučena iz zatvora, ali nekoliko meseci nakon zatočeništva, obrela se u Jajcu, gde je shvatila da Tito već ima drugu ženu. Posle rata, udala se i rodila dve ćerke, a svog ljubavnika je, navodno, videla samo još jednom 1946. godine u njegovom predsedničkom kabinetu. Petog marta ove godine Herta je u dubokoj starosti preminula u Beogradu. Njihov zajednički sin Aleksandar-Miša Broz bio je, osim Žarka, drugi potomak kojeg je Josip priznao, a oca je video tek kao četvorogodišnjak, 1945. godine. S obzirom na to da je bio Titovo i dete ilegalke, Aleksandar-Miša je rano detinjstvo proveo na raznim adresama i s različitim porodicama. Za razliku od polubrata Žarka, oduvek je bio dobro dete, a zajedno sa Žarkovom decom Josipom i Zlaticom, svoje beogradske dane proveo je u Titovom susedstvu, gde je brigu o njima vodila jedna rođaka. Isto tako, običan i skroman život živeo je u Zagrebu, gde je studirao na Pravnom fakultetu, a njegova radna biografija pokazuje da Tito nije uticao na zaposlenje svog sina na mesto diplomate u Indoneziji. Aleksandar-Miša Broz podario je Titu unuke: Andreja i Aleksandru-Sašu Broz.

Ipak, Davorjanka-Zdenka Paunović, lični kurir vrhovnog komandanta, po mišljenju mnogih bila je najveća Titova ljubav, s kojom je zajedno dočekao kraj rata. U Foči mu je 1942. rodila sina kojem je dala ime Slaviša, a poverila ga je na čuvanje jednoj odgojiteljskoj porodici. Umrla je 1946, po zvaničnoj verziji od posledica tuberkuloze koju je zaradila još u ratu, a nezvanično se raspredaju razne intrige, navodno se nije dopadala njegovim drugovima iz partije. Na Titovo insistiranje, sahranjena je u dvorištu predsedničke rezidencije na Dedinju kako bi mogao stalno da joj odlazi na grob i da mu bude blizu. Njihov sin Slaviša koji nosi majčino prezime Paunović, navodno i danas živi i radi u Srbiji.

Posle Davorjankine smrti, Tito dugo nije bio sa ženom, pa su mu prijatelji namestili opersku pevačicu Zinku Kunc. Umetnici se dopalo da bude maršalova supruga, pa se preselila kod njega, ali ubrzo je shvatila da do venčanja neće doći. Posle jednog gostovanja u Metropoliten operi, jednostavno mu se više nikad nije vratila.

Budući da mu je još jedna veza propala, Tito je postao blizak s trideset dve godine mlađom Srpkinjom Jovankom Budisavljević, saradnicom koja je bila obučavana u Rusiji da se brine o njegovoj bezbednosti i komforu. Iako su se poznavali još od 1945, nisu se simpatisali, ali kada se ljubav rasplamsala, venčali su se 1952. godine i bili u braku do njegove smrti, 4. maja 1980. godine. Jovanka je u to vreme imala čin majora JNA, a Tito ju je zvao Mala Ličanka. Za razliku od svojih prethodnica, ona je imala i političke ambicije. Tvrdi se da je na Desetom kongresu SKJ 1974. godine zatražila da bude primljena u sam rukovodeći vrh partije, verovatno da bi se pobrinula za to ko će naslediti njenog ostarelog supruga. Tito je po kratkom postupku blokirao Jovankin samovoljni poduhvat, ali onda je ona, doslovno preko noći, nestala iz maršalovog života. Naime, Jovanka i Josip Broz od 1977. godine nisu živeli zajedno, iako on nikada nije izgovorio ništa što bi moglo da bude protumačeno kao animozitet prema njoj. Tokom Titove bolesti, kada su mu zbog progresivnog dijabetesa amputirali nogu, Jovanka ga je posećivala u bolnici, a na sahrani se pojavila na mestu koje joj je kao maršalovoj udovici i pripadalo. Samo nekoliko meseci kasnije, počela je i njena odiseja: naloženo joj je da se hitno iseli iz Brozove rezidencije u Užičkoj 15, pri čemu je smela da ponese samo lične stvari, ali ne i nakit i druge dragocenosti koje su joj pripadale. Smeštena je u jedan deo kuće na Dedinju u kojoj su njih dvoje nekad primali svoje goste iz inostranstva, ponuđena joj je penzija, imala je pravo da koristi kola sa šoferom, dok su o kući brinuli domaćica i baštovan. Uzimajući u obzir sve činjenice, Jovanka Broz je poslednjih trideset godina u tajnom kućnom pritvoru i nema za javnost, da li svojom ili voljom drugih, nikada se za tri decenije nije saznalo.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Razvojni politički put Josipa Broza intezivno je počeo u Drugom svetskom ratu, 19. novembra 1944. predsedništvo AVNOJ-a proglasilo ga je narodnim herojem Jugoslavije. Ratne operacije završile su se 15. maja 1945, a on je ujedno bio jedini vrhovni komandant koji je svoje borce lično vodio u bitku, čak je i ranjen na Sutjesci u junu 1943. godine. Nakon završetka rata, prvo je postao predsednik vlade i ministar odbrane, a kasnije i predsednik. Nova država je pod Titovim vođstvom postala deo Istočnog bloka i u njoj je uveden komunizam kao službena ideologija, ali i zabranjen rad svih stranaka osim KPJ. Krajem četrdesetih, postepeno je došlo do zahlađenja odnosa između Tita i Staljina, a odnosi sa Sovjetskim Savezom nisu normalizovani sve do Staljinove smrti. U tom periodu otvoren je zloglasni zatvor Goli otok u kome se voljeni predsednik obračunavao sa Staljinovim pristalicama. Titovu politiku neutralnosti u Hladnom ratu usvojile su mnoge novostvorene države Trećeg sveta, pa je on u tome prepoznao mogućnost za stvaranje novog saveza koji je nazvan Pokret nesvrstanih. Prva konferencija ovog saveza održana je 1961. godine u Beogradu. Skupština SFRJ 16. maja 1974. izabrala ga je za doživotnog predsednika Republike, a potom i za doživotnog predsednika Saveza komunista Jugoslavije.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Umro je 4. maja 1980. u petnaest sati i pet minuta usled otkazivanja rada bubrega na Kliničko-bolničkom centru u Ljubljani, a sahranjen je prema sopstvenoj želji 8. maja 1980. u Kući cveća na Dedinju. Na njegovoj sahrani bilo je prisutno 209 delegacija iz 127 država sveta, a Titov pogreb bio je zvanično najposećeniji poslednji ispraćaj nekog državnika u prošlom veku, što dovoljno govori o njegovom uticaju koji je imao u svetu i vremenu u kome je živeo.

Tito je za života u SFRJ stvorio kult ličnosti i tokom njegove vladavine bilo je nemoguće da imate bilo kakvo kritičko mišljenje o bilo kom aspektu njegovog života i politike, odnosno da razlučite stvarne činjenice od službene propagande. To je nakon njegove smrti, a pogotovo posle raspada SFRJ, dovelo do reakcije u vidu tretiranja Broza kao najvećeg zločinca u istoriji, odnosno negiranja službenih podataka u korist raznih mitova i urbanih legendi, često i onih najapsurdnijih.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Drug Stari je ljubio najlepše

[You must be registered and logged in to see this image.]

Nakon nezvaničnog rastanka s Jovankom, Tito je sreo svoju navodnu veliku ljubav, opersku pevačicu Gertrudu Munitić, s kojom se tajno sastajao u Beogradu. Ova afera dospela je u medije i nastao je opšti skandal, zbog čega je on odlučio da svoje ljubavnice ubuduće vodi samo u velelepnu vilu na Brionima.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Javna je tajna da je jedno vreme imao ljubavnu aferu sa Sofijom Loren, koja mu je bila čest gost na Hrvatskom primorju, a osim nje, prelepom zdanju nisu odolele ni Elizabet Tejlor, Đina Lolobriđida, Džozefina Bejker, kao ni sestra kraljice Elizabet, princeza Margaret.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Osim što su ga pripadnice lepšeg pola širom sveta naprosto obožavale, Tito je bio rado viđen gost, ali i domaćin najvišim državnicima i moćnicima onog vremena. Često je putovao u Ameriku, gde se sastajao sa predsednicima SAD. Prvu zvaničnu posetu Tito je, na poziv predsednika Džona Kenedija, obavio u oktobru 1963. godine jer je prvi čovek Amerike bio zainteresovan da se sastane s uglednim državnikom, jednim od začetnika politike miroljubive koegzistencije i nesvrstanosti. Kenedijev naslednik Ričard Nikson prvi je predsednik SAD koji je na Titov poziv doputovao u Beograd. On mu je ubrzo uzvratio posetu, a Nikson je pozdravnom govoru rekao: Ovo je lider koji ima svoju boju, smisao za humor i sjajno pamćenje. On je izvrstan sudija ljudskih karaktera i on se nas, Amerikanaca, ne boji. U slavu dobrih odnosa, Beograd su posetila i trojica astronauta koji su sleteli na Mesec: Edvard Oldrin, Majkl Kolins i Nil Armstrong, a osim njih, Tito se često susretao s kraljicom Elizabetom i ujedno bio prvi komunistički vođa kojeg je engleska kraljevska porodica ugostila na dvoru.


Moni Marković

Story

Ruskinja Pelagija Denisovna Belousova (Polka) bila je prva Titova supruga. Upoznali su se dok je on bio vojni zarobljenik u Sibiru. Vjenčali su se 1919. godine kada ona još nije bila ni blizu punoljetnosti, nakon čega odlaze u Hrvatsku gdje Pelagija rađa troje djece, od kojih je preživio samo Žarko. Godine 1928. ona se sa Žarkom vraća u Sovjetski Savez uz pomoć Titovog prijatelja Miroslava Krleže, a nakon što je Tito osuđen na višegodišnji zatvor zbog komunističkih aktivnosti. Razvodi se od Tita o čemu ga je obavijestila tek pismom. Tito preuzima brigu o sinu 1936. godine, kada je na poziv Kominterne došao u Moskvu. Pelagija je umrla u Moskvi 1967.godine.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Jedna od rijetkih fotografija Pelagije Denisovne

Sljedeća gospođa Broz bila je Herta Haas, bogata slovenska Židovka. S Titom se upoznala 1937.godine u Parizu kada je kao kurirka iz Zagreba u francusku prijestolnicu donijela falsificirane putovnice za španjolske vojnike. Ipak vezu su započeli tek nakon dvije godine i ubrzo su se vjenčali u Zagrebu. Nedugo zatim, Tito po zadatku odlazi u Beograd gdje započinje vezu s Davorjankom Paunović, zbog koje ostavlja trudnu suprugu. Herta je rodila sina Aleksandra-Mišu, a umrla je 2010.godine u Beogradu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Herta Haas kao partizanka (lijevo) te 50 godina kasnije (desno)

Iako postoje misterije i duboko podijeljena mišljenja o Titovom liku i djelu, istina može biti samo jedna. Velika je vjerojatnost da istinu, onu potpunu, nikad niko neće znati, pa neka svako izabere onu za koju misli da je ispravna.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ostaju činjenice da je na njegovom pogrebu bilo 127 državnika, da Titovo ime nose ulice u sedamnaest država svijeta, da na nekoliko kontinenata postoje njegovi spomenici, kao i da su o njegovom životu napisane mnogobrojne knjige, feljtoni, studije, snimljene su brojne emisije i filmovi, kao i to da su mu Yoko Ono i John Lennon 1969.godine na dan svog vjenčanja poslali dva žira da zasadi „zaslužene hrastove mira“. I danas stoje u arboriju tadašnje rezidencije u Beogradu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Davorjanka Paunović

Strasna, ali i glasna veza s ljubavnicom

Treća Titova supruga bila je bogata Slovenka jevrejskog porijekla Herta Has, a za Tita je, tvrdi Momčilo Jokić, bila najznačajnija. Upoznali su se u Parizu 1937.

"Dobili su sina Mišu, koji je i danas živ. Međutim, dok je bio u braku s njom, već je 'obradio' Davorjanku Paunović Zdenku. Ona mu je bila sekretarica", tvrdi Jokić.



Brak sa Hertom trajao je četiri godine, a njegova romansa s Davorjankom više nije bila tajna. Njegovi tadašnji saradnici čak su tvrdili da je njihova ljubav bila izuzetno strasna i često toliko glasna da su mu saradnici skretali pažnju na to.

Davorjanka se u međuvremenu razboljela od tuberkuloze i umrla, a Tito je tražio da je sahrane pored njegove rezidencije u Beogradu.

Velike kontroverze

"Velike su kontroverze oko Tita i njegovog ljubavnog života, pa ljudi to ne mogu ni shvatiti. Zanimljivo je i to da su sve njegove žene i ljubavnice imale veze s poslom i mislim da to nije bilo slučajno, već njegova taktika. Zanimljivo je i da su skoro sve bile crnke i sve su imale velike obline", zaključuje Jokić.

Od ostalih Titovih ljubavnica pominje se ruska glumica Tatjana Okunjevska koju je upoznao u Moskvi i mjesecima je zavodio. S gruzijskom atletičarkom Ninom Dumbadze imao je kratku avanturu, a zbog prvakinje njujorškog Metropolitana Zinke Kunc Milanov, navodno je strijeljanja poštedio poznatog dirigenta Lovru Matačića.

Sa splitskom opernom divom Gertrudom Munitić, navodno je bio u vezi, ali ona to poriče, dok ga vežu i s Darjanom Grbić koja je bila njegova maserka.

Zavirite u manje poznatu istoriju SFRJ - Fotografije Josipa Broza Tita , 1947. - 1980.



Svih 150 000 fotografija iz foto-arhive Muzeja istorije Jugoslavije, većinom nepoznatih
široj javnosti, od 27. novembra su dostupne na sajtu www.foto.mij.rs zainteresovanima
iz celog sveta.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Tito na brodu Podgorka sa Sofijom Loren (30. VII 1970)


Fotografije su snimila četiri fotografa iz Kabineta predsednika SFRJ od 1947. do 1980. godine, na 1083 lokacije u 93 države. Projekat digitalizacije trajao je dve godine i sproveden je u partnerstvu sa Telenor fondacijom.

„Podrškom projektu digitalizacije arhive Telenor fondacija dala je značajan doprinos zaštiti kulturnog nasleđa i dela svetske kulturne baštine savremenim metodama. Zahvaljujući projektu, otklonjena je opasnost od uništenja arhive i uvođenja restrikcija njenog korišćenja, jer je do danas svaki rad podrazumevao fizički kontakt sa fotografiјama“, kaže Neda Knežević, direktorka ovog muzeja, koji ima više od 100 000 posetilaca godišnje.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Onlajn baza može da se pretraži po datumima, događaјima, ličnostima i zemljama, a njeni posetioci imaju priliku da učestvuju u upotpunjavanju informacija o istoriјi „tagovanjem“ fotografiјa i dodavanjem povezanih informacija.

„Naše društvo postaje digitalno. Ponosni smo što smo doprineli da se sačuva ne samo kulturno dobro čiji značaj prevazilazi granice Srbije i regiona već i da se, zahvaljujući internetu, ono učini lako dostupnim svima“, kaže Marija Vujanić, menadžerka korporativnih komunikacija kompanije Telenor.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sa Džonom Kenedijem ispred Bele kuće (17.X 1963)


Sakupljena građa je dragoceno svedočanstvo o putovanjima Josipa Broza, posetama stranih šefova država i vlada, susretima sa svetski poznatim ličnostima različitih zanimanja, kao i situacijama iz njegovog svakodnevnog života.

Fotografije, koje su delo četvorice fotografa Dragutina Grbića, Aleksandra Stojanovića, Miloša Rašete i Mirka Lovrića, beleže brojne susrete Josipa Broza Tita sa predsednicima Sjedinjenih Američkih Država. Tito je bio јedini predsednik strane države koјi se tokom svog mandata sreo sa svim predsednicima ove zemlje, a ujedno je bio i poslednji inostrani političar kojeg je Kenedi primio pre smrti.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Sa Ričardom Bartonom tokom snimanja filma Bitka na Sutjesci (5. IX 1971)

Tito je najviše voleo vesterne


- „Velika iluzija“ je izložba o Titu kao gledaocu, čoveku koji je gledao oko 280 filmova godišnje, ali i o njemu kao glumcu, režiseru u senci i najmoćnijem producentu - kaže za „Novosti“ arheolog i kustos Momo Cvijović, koji je sa Marijom Đorgović autor ove postavke.

O Josipu Brozu rečeno je i napisano mnogo toga, sa ciljem da se osvetli jedna od najoriginalnijih ličnosti sa ovih prostora. Po rečima autora, postoji detaljno vođena evidencija o filmovima koje je maršal gledao.

- Sačuvane su sveske gde je pedantno zabeleženo šta je Tito gledao, gde, kada i sa kim u periodu od 15. marta 1949. do 16. januara 1980. godine. Ukupno je gledao oko 8.800 filmova u svim svojim rezidencijama - i u nepokretnim, poput vile u Užičkoj, i u pokretnim (na brodu „Galeb“ i u „Plavom vozu“).

Cvijović objašnjava da će se na ovoj multimedijalnoj izložbi naći filmovi, fotografije, ali i nekoliko predmeta, poput dokumenata i tekstova koji treba da nam dočaraju sliku Tita kao gledaoca. Posetioci će videti i rekonstrukciju filmskog „ćoška“ sa stolicama, gde su sedeli Broz i Jovanka i prepuštali se svojoj omiljenoj aktivnosti.

- Tito je najviše gledao vesterne, ali po sopstvenom priznanju, gledao ih je „da bi se odmorio posle napornog dana, a ne zato što ti filmovi vrede“.

Cvijović kaže da je razumljiva Brozova ljubav prema sedmoj umetnosti, jer je rođen u doba kada je film nastajao. Posle rata prigrlio je Lenjinovu ideju da je to najbolji medij za širenje ideja i tako postao „reditelj iz senke“: - Tito je strani film gledao radi zabave, dok je domaće filmove doživljavao mnogo ozbiljnije. U sveskama je zabeleženo da je „Kozaru“, „Sutjesku“, „Desant na Drvar“ i neke druge gledao desetak puta. On ih je doživljavao kao propagandu i u tom svojstvu ih je puštao svojim gostima, najvećim svetskim državnicima.

Drugi segment izložbe je dokumentarni film „Tito - zapisi jednog snimatelja“, Žorža Skrigina, iz 1971. godine.

- Snimatelj je dve godine pratio Broza, zabeleženi su neki privatni momenti, od jutarnjih rituala, pranja zuba, brijanja, do dnevnih aktivnosti, koje su podrazumevale i susrete sa visokim stranim zvaničnicima - objašnjava Cvijović.

Na izložbi će biti i svedočanstva o Titovim susretima sa najvećim glumačkim zvezdama tog doba.

- Koristio je film kao dobru pripremu kada putuje ili kada mu neko dolazi u posetu. Zabeleženo je da je dan pre dolaska Simon Sinjore i Iva Montana gledao „Zlatokosu“, a na sličan način pripremao se za susret sa Vivijen Li i Lorensom Olivijeom. Putem filmskih žurnala upoznavao se i sa zemljom u koju je odlazio. Tako je osam dana pre odlaska u Englesku gledao njihove ratne žurnale da bi ih potom „prepričavao“ sa Čerčilom.

Materijal koji je korišćen u postavci „Velike iluzije“ pripada fondu Muzeja istorije Jugoslavije, Jugislovenskoj kinoteci, Arhivu Jugoslavije i „Filmskim novostima“.


B92

Zasedanje AVNOJ-a u Jajcu Tito - najveći sin Jugoslavije


U čast zaboravljenog praznika Dana republike 29. novembra, poklanjamo vam galeriju fotografija Josipa Broza Tita, koje pokrivaju period od istorijskog zasedanja AVNOJ -a u Jajcu 1943. godine do smrti i sahrane 1980. godine


Zasedanje AVNOJ-a u Jajcu


Ranjeni komadant Tito na Sutjesci

Poseta SAD - sa predsednikom Ričardom Niksonom

Poseta SAD - sa predsednikom Džimijem Karterom


Sa Eleonor Ruzvelt na Brionima


Sa predsednikom SAD Džonom Kenedijem

Sahrana


Kuća cveća - nekoliko trenutaka pred polaganje u raku


novimagazin.

Tito je u Indiji bio poput rok zvijezde


AUTOR: Miloš Rudović

Svjestan sam Titove veličine. Nadam se da ću jednog dana biti dostojan 
imena koje nosim, kazao je muzičar Tito Guha.


[You must be registered and logged in to see this image.]
Osnivači Pokreta nesvrstanih: Naser, Nehru i Tito 1956.


Možda na prostoru bivše Jugoslavije i nije slučaj da se djeci daju imena po Josipu Brozu, ali u Indiji Tito je jedno od omiljenijih imena još od četrdesetih i pedesetih  godina prošlog vijeka.
“Znaš li da se moja tri ujaka, dva rođaka i nekoliko poznanika zovu Tito,” pohvalio se indijski novinar Meghdeep Bhattacharrya čim je čuo da autor teksta dolazi  iz jedne od zemalja koje su činile SFR Jugoslaviju.
Premda je samo jednom boravio u Indiji, 1955. godine, gdje je i dočekao Novu godinu, dobar izgled, harizmatična ličnost i zalaganje za one koji su ugnjetavani donijeli su mu mnoge poštovaoce u zemlji, kazao je za “Vijesti” Bhattacharrya.
Josip Broz boravio je u zvaničnoj posjeti Indiji od 22. decembra 1954. do 8. januara 1955. godine, na poziv tadašnjeg premijera i jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih Džavarhalala Nehrua.
Novu godinu 1955. godine dočekao je u Kalkuti, gradu koji je dugo važio za kulturnu prijestonicu Indije, gdje u sa Nehruom pratio jednu plesnu predstavu a zatim prisustvovao svečanoj večeri na svom brodu "Galeb" na kojoj su bila najznačajnija imena u državi. Nehru je uzvratio posjetu godinu kasnije.
Poslije povratka, ukinuo je mnoga ograničenja crkvama i duhovnim institucijama u Jugoslaviji.


[You must be registered and logged in to see this image.]


U Indiji su bila dva talasa davanja imena djeci po doživotnom predsjedniku SFRJ - prvi 1940-ih i 1950-ih poslije Drugog svjetskog rata a drugi 1980-ih, poslije njegove smrti 4. maja 1980. godine. U Indiji djeci imena daju uglavnom roditelji ili roditelji njihovih roditelja.
“Ime mi je dao djeda. Bio je veliki ljubitelj maršala Tita. Milioni ljudi u toj generaciji bili su poštovaoci Tita. Da, mislim da mi je to ime dao jer je želio da budem poput njega”, kazao je za “Vijesti” Tito Saha, stručnjak za informacione tehnologije u 40-im godinama.
Dvadeset godina mlađi Tito Roy dobio je ime od bake.
“Baka mi je dala ime. Tito je bio poput rok zvijezde tih godina u Indiji. Preko medija bila je svjedok njegovog glamura i ličnosti dok je boravio u Indiji kada je Nehru bio premijer”, kazao je Roy.
Premda je Tito umro prije nego što je on došao na ovaj svijet, njegov imenjak, muzičar Tito Guha, zna dosta o njemu.
“Svjestan sam Titove veličine i zaostavštine. Nadam se da ću jednog dna biti dostojan imena koje nosim”, kazao je ovaj muzičar u 30-im godinama.


[You must be registered and logged in to see this image.]
Tito Guha


Titovo ime ne nose samo ljudi u Indiji, već i jedna od prometnijih ulica u Nju Delhiju JB Tito Marg.
“Pojedini restorani i pabovi su dobili ime po njemu, premda su zaista dobili imena po vlasnicima koji su dobili ime po njemu”, pojašnjava Bhattacharrya, veliki ljubitelj istorije, naročito Drugog svjetskog i hladnog rata.
Na pitanje šta je Tito značio i znači Indijcima, on je kazao:
“Kao revolucionarna ikona i svjetski državnik koji je predvodio Pokret nesvrstanih, Tito je stajao odlučan uprkos velikim poteškoćama, jer nije podlegao pritisku da se prikloni ni Istočnom bloku ni kapitalističkom Zapadu. Njegov dobar izgled, harizmatična ličnosti i zalaganje za potlačene, donijelo mu je ovdje mnoge poštovaoce. Pokret nesvrstanih, koji su predvodili Tito i Džavaharlal Nehru, trebalo je da pruži svojevrsnu alternativu bipolarnoj podjeli između zapadnog i istočnog bloka. Dodao je da je mnogo ljudi često govorilo da je Indiji poslije nezavisnosti 1947. godine bila potrebna osoba poput nacionalističkog lidera Subasa Čandre Bose da vodi zemlje, koristeći mješavinu stilova Tita i osnivača moderne turske države Mustafe Kemala Ataturka.


[You must be registered and logged in to see this image.]
Tito i Indira Gandi


Popularni i Kastro, Aleksandar Veliki, Lenjin i Staljin
Ljudi širom Indije dobijaju imena po slavnim ličnostima – istorijskim ličnostima, mitološkim stvorenjima, vjerskim liderima i bogovima – kojih u hinduizmu ima više od 330 miliona. “Među istorijskim ličnostima, osim očiglednih indijskih idola poput Mahatme Gandija, Ahbara Velikog, Ašoka Velikog, Bude, Subas Čandra Bose, imena međunarodnih ličnosti poput Aleksandra Velikog, Julija Cezara, Vladimira Iljiča Lenjina, Josifa Visarionovič Staljin, Napoleona Bonaparte, Fidela Kastra, Hidekija Todža, Ervina Romela, Georgija Žukova I Kublaj-kana su prilično popularni u Indiji”, kazao je Bhattacharrya. Davanje imena po slavnim ličnostima je naročito prisutno u hinduizmu, glavnoj religiji u Indiji koju praktikuje 79,8 odsto od 1,28 milijardi stanovnika. Hinduizam je najstarija velika religija koja se i danas praktikuje, a njeni počeci datiraju od 16. i 15. vijeka prije nove ere.


vijesti.me