|
| |
Autor | Poruka |
---|
Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Rumunija Sub 23 Mar - 8:54 | |
|
Rumunija
ZastavaGrbHimna -Deşteaptă-te, Române! https://youtu.be/zTwgwEHiWm0 Položaj Rumunije |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:55 | |
| Rumunija je država u jugoistočnoj, delimično u srednjoj Evropi. Na istoku izlazi na Crno more, a graniči se na jugu sa Bugarskom, na jugozapadu sa Srbijom, na severozapadu sa Mađarskom, na severu sa Ukrajinom i na severoistoku sa Moldavijom. Površina Rumunije iznosi 238.391 km². Po površini ona je 78. država u svetu. Prema popisu iz 2011. godine Rumunija je imala 19.599.506 stanovnika. Glavni i najveći grad Rumunije je Bukurešt, a ostali veći gradovi su Brašov, Temišvar, Kluž, Konstanca, Krajova i Jaši.
Moderna Rumunija je nastala kao personalna unija ujedinjenjem kneževina Moldavije i Vlaške za vreme kneza Aleksandra Jon Kuze 1859. Posle Berlinskog kongresa 1878. dobila je nezavisnost od Osmanskog carstva. Posle Prvog svetskog rata Transilvanija, Bukovina i Besarabija su se ujedinile sa Rumunijom. Posle Drugog svetskog rata, delove Rumunije (što grubo odgovaraju današnjoj Republici Moldaviji) je okupirao Sovjetski Savez, a Rumunija je postala socijalistička republika i članica Varšavskog pakta. Posle revolucije 1989. Rumunija je postala parlamentarna republika.
Rumunija je član NATO saveza i Evropske unije.
Ime
Ime Rumunija (rum. România) dolazi od imena grada Rima (Roma) ili od imena Istočnog rimskog carstva, i ukazuje na ovu teritoriju kao rimsku koloniju. U kasnoj antici, na latinskom se Carstvo zvalo Romania.
|
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:56 | |
| Geografija
Topografska mapa Rumunije
Sa površinom od 238.391 km², Rumunija je najveća država u jugoistočnoj Evropi i dvanaesta u celoj Evropi. Reljefom Ruminije podjednako dominiraju planine, brda i ravničarski teren. Nizije zauzimaju 33% zemlje, brda i gore do 750 m 37%, a planine 30%. Nizije su privredna osnova Rumunije. U Rumuniji je najvažnija dolina Vlaška, koja se celom površinom nalazi u Rumuniji.
Karpati dominiraju zapadnim i centralnim delom države, sa najvišim vrhom Moldoveanu visine 2.544 metra. Na jugoistoku Karpati prelaze u pobrđe. Rumunija je bogata pećinama. Tri najznačajnije su Valea Rea, Movila i Piatra Altarului. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:56 | |
| Istorija Rumunije
Praistorija i stari vek
Reljef Dačanskog kralja Decebala na Trajanovom stubu
Najstariji tragovi postojanja ljudi u Evropi su otkriveni u Pećini sa kostima (rum. Peştera cu Oase) koja se nalazi na teritoriji današnje Rumunije. Stari su oko 42.000 godina i predstavljaju najstarije ostatke Homo sapijensa, a možda predstavljaju i prve ljude koji su se naselili na evropskom kontinentu. Najstarije pisane informacije o ljudima koji naseljavaju teritoriju današnje Rumunije su navedene u knjizi IV Herodotove Istorije, napisane 440. godine p. n. e, gde on piše o plemenima naroda Geti.
Dačani koji se smatraju delom plemena naroda Geti su bili deo Tračana koji su naseljavali Dakiju (koja obuhvata današnju Rumuniju, Moldaviju i severnu Bugarsku. Dačansko kraljevstvo je doživelo svoj maksimum u vreme kralja Burebista, između 82. i 44. godine p. n. e, i ubrzo su postali predmet pažnje Rimskog carstva. Posle ubistva Burebiste, Dačansko kraljevstvo se raspalo na 4 ili 5 manjih kraljevstava. Rimljani su osvojili Moesiju do 29. godine p. n. e. Dačanski ratovi koji su vođeni u periodu od 87. do 106. godine nove ere su završeni pobedom Rimljana i pretvaranjem centralnih oblasti dotadašnjeg Dačanskog kraljevstva u jednu od provincija pod nazivom Rimska Dačija. Dakija je bila poznata po bogatim nalazištima rude gvožđa a naročito zlata i srebra. Rim je kolonizoao Dakiju Feliks kolonistima iz celog carstva (lat. ex toto orbe Romano infinitas). Ovakva kolonizacija je dovela do upotrebe vulgarnog latinskog jezika i perioda intenzivne romanizacije koja je rezultirala nastajanjem proto-rumunskog jezika. Rimska Dačija se nalazila na udaru Gota i slobodnih dačanskih plemena Karpa između 240. i 256. godine kada je "Dačija izgubljena" a Rimsko carstvo se povuklo iz Dačije oko 271. godine čime je Rimska Dačija postala prva provincija koju je Rimsko carstvo napustilo.
Postoji nekoliko suprotstavljenih teorija koje objašnjavaju poreklo savremenih Rumuna. Lingvističke i geo-istorijske analize nagoveštavaju da su Rumuni potomci Rimskih kolonizatora i autohtonog Dačanskog stanovništva koji su nastanjivali prostor i severno i južno od Dunava i ujedinjeni u jednu veliku etničku grupu. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:57 | |
| Srednji vek
Zamak Bran izgrađen 1212. godine, poznat kao Drakulin zamak zbog mita da je bio dom Vlada Cepeša III
Kada su Rimljani povukli svoju upravu i vojsku iz Dakije, teritoriju su prvo zauzeli Goti, a zatim u četvrtom veku Huni. Posle njih su teritoriju nekadašnje Dakije zauzimali Gepidi, Avari, Bugari, Pečenjezi i Kumani. U tom periodu su se i Sloveni takođe naseljavali na ovoj teritoriji.
U srednjem veku, Rumuni su živeli u tri odvojene provincije: Vlaškoj, Moldaviji i Transilvaniji.
Počev od 11. veka Transilvanija je bila deo Kraljevine Mađarske u kojem je imala autonoman status. Kralj Lajoš I Anžujski je 1366. godine izdao zakonik Dekret iz Turde koji je u nekim delovima eksplicitno usmeren protiv Rumuna iz Transilvanije (presumptuosam astuciam diversorum malefactorum, specialiter Olachorum, . Istim dekretom je mađarsko plemstvo delimično redefinisano u pogledu njegovog vezivanja za rimokatoličanstvo i uporedo sa tim isključuje jeretičke pravoslavce. Jedna od posledica dekreta je bila i socio-ekonomska: status plemića je bio definisan ne samo na osnovu vlasništva nad zemljom i ljudima, već (počev od 1366) na osnovu posedovanja kraljevskog sertifikata o donaciji za zemlju koja se poseduje.
Rumunska društvena elita, koju su sačinjavali odbornici veća knezova, upravljala je svojim selima na osnovu feudalne verzije (lat. ius keneziale) starog zakona o zemlji (lat. ius valachicum). Pošto su oni obezbedili samo nekoliko naredbi o donacijama, zemljište većine knezova je bilo eksproprisano. Zbog toga što nije posedovalo stvarno vlasništvo, pravoslavno rumunsko plemstvo više nije bilo u stanju da održi svoje posede i da učestvuje u radu državnih skupština. Da bi se prilagodilo novonastalim okolnostima, rumunsko plemstvo se preobraćalo po pitanju vere u rimokatolike i postajalo deo mađarskih katoličkih poseda (lat. nobilis Hungarus). Oni rumunski knezovi i vojvode koji nisu promenili veru nisu mogli da zadrže stečene privilegije i postepeno su se spuštali na društvenoj lestvici na nivo običnih ljudi ili čak i sluga.
Nekoliko godina ranije, Rumuni iz Vlaške koje je predvodio Basarab I su porazili Karla Roberta u Posadskoj bici. Od 1438. godine Transilvanijom je upravljao Savez tri nacije koji je formiralo mađarsko plemstvo, mađarski Sekelji i transilvanijski saksonski Germani. Osmansko carstvo je osvojilo 1526. godine južnu i centralnu Mađarsku i Transilvanija je postala deo Istočnog Mađarskog kraljevstva kojim su upravljali Habzburzi. Istočno Mađarsko kraljevstvo je prestalo da postoji 1571. godine i suverenitet nad polunezavisnom provincijom Transilvanijom je steklo Osmansko carstvo. Počev od 1661. godine Transilvanijom je vladala Habsburška monarhija.
Mala Vojvodstva sa različitim stepenom nezavisnosti su se razvijala od početka 13. veka, ali su se tek u 14. veku veće provincije Vlaška (oko 1310) i Moldavija (oko 1352) konsolidovale dovoljno čvrsto da bi se suprotstavile susednim državama Kraljevini Mađarskoj, Poljskom kraljevstvu i Osmanskom carstvu. Basarab I, Mirča I, Vlad Cepeš u Vlaškoj i Aleksandar I Dobri, Stefan Veliki u Moldaviji su razvili rumunske zemlje i borili se da očuvaju nezavisnost na raskrsnici carstava.
Do 1541. godine čitav Balkan i centralni deo Mađarske su postali provincije Osmanskog carstva. Nasuprot tome, iako su Moldavija, Vlaška i Transilvanija bile u okviru Osmanskog suvereniteta, zadržale su veliki stepen autonomije kada su u pitanju unutrašnji poslovi i sve do 18. veka čak i određeni stepen nezavisnosti u spoljnim poslovima. Tokom ovog perioda u ovim provincijama je postepeno nestajao feudalizam a bilo je i istaknutih vladara kao što su Vasile Lupu i Dimitrije Cantemir u Moldaviji, Matej Besarab i Konstantin Brankoveanu u Vlaškoj, Janoš Hunjadi i Gabrijel Betlen u Transilvaniji.
Moldavija, Vlaška i Transilvanija ujedinjene pod vlašću Mihaja Hrabrog.
Tokom 1600. godine provincije Vlaška, Moldavija i Transilvanija su bile pod upravom Vlaškog kneza Mihaja Hrabrog, bana od Oltenije, ali se ova unija raspala posle godinu dana, kada su vojnici Habsburške monarhije pod komandom generala Đorđa Baste ubili Mihaja. Vladavina Mihaja Hrabrog se u rumunskoj istoriografiji smatra prvim pokušajem ujedinjenja tri provincije i postavljanjem temelja jednoj državi sa teritorijom koja je uporediva sa teritorijom današnje Rumunije.
Posle njegove smrti, Moldavija i Vlaška, vazalne države Osmanskog carstva, su imale potpunu nezavisnost u vođenju unutrašnjih poslova i određenu nezavisnost u spoljnim poslovima, koje su konačno izgubljene tokom 18. veka. Transilvanija je 1699. godine postala teritorija Habzburške monarhije, posle Austrijske pobede nad Osmanlijama u Velikom turskom ratu. Austrijanci su brzo proširivali svoje carstvo time što su prisajedinili Olteniju (zapadnu Vlašku) 1718. godine, vratili je 1739. godine, i okupirali Bukovinu (severozapadnu Moldaviju) 1775. godine.
Vlaška je ostala pod kontrolom Osmanskog carstva i krajem 18. veka je njom vladao fanariot Mavrogen u čijoj je službi bio plaćenik Osman Pazvanoglu koji je u jednoj prilici otkazao poslušnost Mavrogenu a od kazne ga je spasla podrška Rige od Fere. Pošto je skupio veliku armiju plaćenika (kolokvijalno nazivanih tur. pasvangii), otkazao je poslušnost sultanu Selimu III i samostalno vladao, kovao sopstveni novac i uspostavljao diplomatske odnose sa drugim državama. Teritorija koju je 1798. godine kontrolisao, iz Vidina koji je bio sedište njegove uprave, se prostirala od reke Dunav do Stare planine i od Beograda do Varne. Pokušao je 1793. godine da stavi i Beograd pod svoju kontrolu ali su ga u bici kod Kolara porazili srpski vojnici, prvi put organizovani u posebnu srpsku narodnu vojsku u službi Osmanskog carstva.
Husein Kučuk, general vojske Osmanskog carstva, je sa oko 100.000 vojnika pokušao da osvoji Vidin i zarobi Osmana Pazvanoglua, međutim nije uspeo u tome a za svoj neuspeh je optužio princa Konsantina Hangerlija, fanariota, koji ga po njegovim rečima nije adekvatno snabdevao tokom njegove ekspedicije na Vidin. Ove optužbe su doprinele da kasnije princ Konstantin Hangerli bude svrgnut i pogubljen. Sultan je oprostio Pazvanogluu otkazivanje poslušnosti i 1799. ga imenovao za pašu.
Osman Pazvanoglu je sa svojim odredima preduzimao pljačkaške pohode po Vlaškoj i spaljivao opljačkana naselja. Tokom 1800. godine izvršio je pohod na Krajovu i spalio je veći deo grada. Ovo je prisililo vlaškog princa Aleksandera Moruzija fanariota, da podnese ostavku sultanu Selimu III. Pazvanoglu je u aprilu 1801. godine nastavio svoje pljačkaške pohode na naselja u Vlaškoj. Iako je pod komandom imao samo oko 1.000 konjanika, mnogo brojnije trupe vojske Osmanskog carstva nisu uspevale da ga spreče u njegovim pohodima.
Krajem januara 1802. godine stanovnike Bukurešta je preplavio talas panike posle glasina da je Pazvanoglu poslao vojsku u pravcu njihovog grada. Princ Mihail Sutu je napustio grad ostavljajući ga pod zaštitom garnizona Albanaca. Do polovine maja većina stanovnika Bukurešta kao i garnizon Albanaca koji ga je čuvao su pobegli iz grada, što je ostavilo Bukurešt bez ikakve zaštite na milost i nemilost bandama prosjaka koje su opljačkale dvor. Vođa bandi prosjaka, Melanos, je sa krunom na glavi marširao ulicama Bukurešta. Vojska Osmanskog carstva iz obližnjeg garnizona je uspela da u poslednjem času spreči prosjake da spale grad.
Razvoj Ruskog carstva kao političke i vojne sile je materijalizovan zauzimanjem Besarabije (istočne Moldavije) 1812. godine. Od tada su epohu Fanariota karakterisale politike prevelikih poreza i pljačke lokalnog stanovništva uslovljene povećanim finansijskim potrebama sultana tokom perioda stagnacije Osmanskog carstva (1683–1827) i ambicijama grčkih gospodara koji su, svesni opasnosti gubitka svojih pozicija, želeli da se što više obogate dok su na vlasti. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:58 | |
| Sticanje nezavisnosti i konstituisanje monarhije
Teritorije koje su naseljavali Rumuni pre Prvog svetskog rata
Aleksandar Joan Kuza, prvi domnitor Ujedinjenih rumunskih kneževina
Tokom perioda Austrougarske vladavine u Transilvaniji, i suvereniteta Osmanskog carstva nad Vlaškom i Moldavijom, većina Rumuna je bila u položaju građana drugog reda (ili čak nisu ni imali nikakav status). na teritoriji na kojoj su činili većinu stanovništva. U nekim gradovima u Transilvaniji, kao što je Brašov (u to vreme utvrđenju Transilvanijskih Saksonaca, Rumunima čak nije bilo dozvoljeno da se nastanjuju unutar gradskih zidina.
Posle sloma revolucija iz 1848. godine velike sile nisu podržale želju Rumuna da se i formalno ujedine u jedinstvenu državu, što je primoralo Rumuniju da se sama suprostavi Osmanlijama. Glasači su i u Moldaviji i u Vlaškoj izabrali 1859. godine Aleksandra Jon Kuzu za rumunskog domnitora.
Na taj način je Rumunija formirana kao personalna unija. Ona nije obuhvatala Transilvaniju u kojoj je viši stalež i visoko plemstvo ostalo većinom Mađarsko, što je dovelo do usmerenosti rumunskog nacionalizma protiv Mađara krajem 19. veka. Kao i u prethodnih 900 godina, Austrougarska je, posebno u periodu dvojne monarhije posle 1867. godine, omogućila da Transilvanija bude pod upravom Mađara čak i u onim delovima Transilvanije u kojima su Rumuni činili većinu.
Državnim udarom izvršenim 1866. godine je Aleksandar Joan Kuza proteran a na njegovu poziciju je postavljen knez Karlo I od Rumunije. Tokom Rusko-turskog rata Rumunija se borila na ruskoj strani, i Berlinskim ugovorom 1878 velike sile su priznale nezavisnost Rumunije. Rumunija je zauzvrat predala Rusiji tri južna okruga u Besarabiji i pripojila Dobrudžu. Kneževina Rumunija je 1881. godine dignuta na nivo kraljevstva a knez Karlo je postao Kralj Karlo I.
Period 1878–1914 je bio period stabilnosti i prosperiteta za Rumuniju. Tokom Drugog balkanskog rata Rumunija se pridružila Grčkoj, Srbiji, Crnoj Gori i Osmanskom carstvu protiv Bugarske i na osnovu odredbi Bukureštanskog ugovora o miru potpisanog 1913. godine pripojila južnu Dobrudžu. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:59 | |
| Svetski ratovi i Velika Rumunija
Teritorijalne promene Rumunije od 1859. do danas
Tokom prve dve godine Prvog svetskog rata Rumunija je bila neutralna, iako deklarativno saveznica centralnih sila samo u slučaju napada na Austrougarsku. Članice Antante su Bukureškim ugovorom potpisanim 1916. godine prihvatile zahtev Rumunije da joj se prizna pravo na aneksiju teritorija Austrougarske naseljenih Rumunima.
Rumunska vojna kampanja je pokrenuta u avgustu 1916. i završila se neuspehom. Trupe Centralnih sila su zauzele Bukurešt i okupirale Vlašku i Dobrudžu. Vojska Rumunije i vojska Ruskog carstva su branile Moldaviju sve do decembra 1917. Propast Ruskog carstva tokom 1917. i raspuštanje njegove vojske je ostavilo Rumuniju izolovanu i opkoljenu na istočnom frontu pa je ona bila prinuđena da potpiše primirje sa Centralnim silama u decembru 1917.
Nacionalno veće Moldavske Demokratske Republike je proklamovalo ujedinjenje sa Rumunijom 27. marta 1918. U periodu od maja do jula 1918. je bio u izradi Bukureški ugovor između Nemačkog carstva i Rumunije sa veoma nepovoljnim odredbama po Rumuniju koji je kralj Ferdinand Rumunski odbio da ratifikuje. Ofanziva od sto dana tokom leta 1918. godine je označila poraz Nemačke i Austrougarske na Zapadnom i Italijanskom frontu što je dozvolilo Rumuniji da poništi odredbe Bukureškog ugovora u oktobru 1918. Rumunija je ponovo ušla u rat 10. novembra 1918. Sledećeg dana je poništen Bukureški ugovor odredbama primirja sa Nemačkom. Bukovina je 15. novembra 1918. proglasila ujedinjenje sa Rumunijom. Nacionalna Skupština Rumuna u Transilvaniji je proglasila ujedinjenje sa Rumunijom 1. decembra 1918. Posledica ove deklaracije je bio Mađarsko-rumunski rat (1919) koji je doveo do propasti Mađarske Sovjetske Republike.
Trijanonski sporazum ratifikovan 1920. godine je ustanovio suverenitet Kraljevine Rumunije nad Transilvanijom. Ujedinjenje Bukovine sa Rumunijom je ratifikovano Sporazumom iz Sen—Žermena 1920. godine. a ujedinjenje Besarabije i Rumunije Pariskim mirovnim ugovorom 1920. godine.
Ukupan broj žrtava tokom Prvog svetskog rata od 1914. do 1918. godine, i vojnika i civila, u okviru privremenih granica Rumunije, se procenjuje na 748.000.
Termin Romanija Mare (rum. România Mare) (u slobodnom prevodu „Velika Rumunija“, mada je češće predstavljan kao „Veća Rumunija“) se uopšteno odnosi na Rumuniju u periodu između dva svetska rata kada je Rumunija bila teritorijalno najveća (videti mapu) sa skoro 300.000km²
Rumunija je ostala neutralna na početku Drugog svetskog rata u septembru 1939. godine. Posle ultimatuma koji joj je Sovjetski Savez uputio 28. juna 1940. godine i koji je pretio invazijom u slučaju neispunjenja rumunska vojska se povukla iz Besarabije, Severne Bukovine i Herce.
Kasnije su države članice Sile osovine izvršile pritisak za dodatnim teritorijalnim gubicima Rumunije: južna Dobrudža je dodeljena Bugarskoj a Severna Transilvanija Mađarskoj Bečkom arbitražom.
Rumunija 1941. godine
Društveno-politička nestabilnost je rezultirala abdikacijom Karla Rumunskog i usposavljanjem Nacional-legionarske države u kojoj su vlast delili general Jon Antonesku i Gvozdena Garda. Tenzije između njih su dovele do Legionarske revolucije koja je ubrzo slomljena kada su vojska i Antonesku uspostavili diktaturu i savezništvo sa Trećim Rajhom. Rumunija je 1941. godine ušla u rat protiv Sovjetskog Saveza na strani Sila osovine.
Tokom rata je Rumunija bila najvažniji izvor nafte za Nemačku, što je izazvalo mnogobrojna saveznička bombardovanja Rumunije. Rumunska vojska je dala važan doprinos aktivnostima Sila osovine na Istočnom frontu, ponovnom zauzimanju Besarabije i Severne Bukovine u operaciji Minhen i važnim bitkama prilikom opsade Odese, Sevastopolja i Staljingrada.
Antoneskuov režim je igrao važnu ulogu u holokaustu,[48] sprovodeći u nešto manjem obimu nacističku politiku represije i istrebljenja Jevreja i Roma, prvenstveno na istočnim teritorijama Rumunije koje su ponovo zauzete od Sovjetskog Saveza (Pridnjestrovlje i Moldavija).
Kralj Mihajlo I Rumunski je svrgnuo Antoneskua sa vlasti i uhapsio ga. Rumunija se pridružila saveznicima, ali njena uloga u porazu Trećeg Rajha nije bila priznata na odredbama mirovnih ugovora potpisanih po završetku Pariske mirovne konferencije 1947. godine. Do kraja rata rumunska armija je imala oko 519.000 žrtava.
Ukupne broj žrtava u redovima rumunske armije tokom Drugog svetskog rata se procenjuje na oko 519.000. Mirovnim ugovorima potpisanim po završetku Pariske mirovne konferencije 1947. godine su odredbe Bečke arbitraže poništene i zapadne granice Rumunije ponovo ustanovljene. Severna Bukovina i Besarabija su ostale pod kontrolom Sovjetskog Saveza.
Broj žrtava holokausta nad Jevrejima u Rumuniji u okviru njenih granica iz 1939. godine je procenjen na 469.000, od toga 325.000 u Besarabiji i Bukovini. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 8:59 | |
| ] Kraljevina Rumunija, 1939.
|
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 9:00 | |
| Period vladavine komunista
Grb Komunističke partije Rumunije
Antikomunistički protesti tokom Rumunske revolucije 1989.
Rumunija je bila jedina istočnoevropska država koja je nasilnim putem zbacila komunistički režim sa vlasti. Tokom sovjetske okupacije Rumunije vlada kojom je dominirala Komunistička partija Rumunije je sprovela izbore na kojima je putem zastrašivanja i prevarom pobedila sa 80% glasova. Komunisti su se tada ubrzano postavljali na vlast kao dominantna politička snaga.
Komunisti su 1947. primorali kralja Mihajla I da abdicira i napusti državu i proglasili rumuniju Narodnom Republikom.
Rumunija je ostala pod direktnom vojnom okupacijom i ekonomskom kontrolom Sovjetskog Saveza sve do kraja 1950-tih. Tokom ovog perioda prirodna bogatstva Rumunije su u kontinuitetu iscrpljivale mešovite sovjetsko-rumunskih kompanija (Sovjetrom) osnovanih u eksploatacione svrhe.
Tokom 1948. godine država počinje nacionalizaciju privatnih preduzeća a tokom 1949. godine kolektivizaciju u poljoprivredi.
Od kasnih 1940-tih do ranih 1960-tih komunistička vlada je ustanovila režim terora koji je sprovodila uz pomoć službe Sekuritatea (nova tajna policija). Tokom ovog perioda oni su pokrenuli nekoliko kampanja eliminacije „državnih neprijatelja“ tokom kojih je veliki broj ljudi ubijen ili zatvoren na osnovu proizvoljnih političkih ili ekonomskih razloga. Kazna je uključivala proterivanje, unutrašnji egzil, smeštaj u logore za prinudni rad i zatvore. Disidenti su efikasno potiskivani. Zloglasni eksperiment je u ovom periodu izvršen u Pitešti zatvoru, u kojem je grupa političkih protivnika prošla kroz program prevaspitanja kroz torturu. Istorijski podaci govore o stotinama i hiljadama zlostavljanih ljudi, o smrti i torturi velikog broja ljudi, kako političkih protivnika tako i običnih ljudi.
Kada je 1965. godine Nikolae Čaušesku došao na vlast, uspostavio je određenu nezavisnost u vođenju spoljne politike koja se ogleda u primerima da je Rumunija bila jedina članica Varšavskog pakta koja je osudila sovjetsku invaziju na Čehoslovačku 1968. godine, nije prekinuo diplomatske odnose sa Izraelom posle šestodnevnog rata 1967. godine i uspostavljanju ekonomskih (1963) i diplomatskih (1967) odnosa sa SR Nemačkom. Takođe, bliski odnosi sa Arapskim zemljama i PLO su omogućili Rumuniji da odigra ključnu ulogu u izraelsko—egipatskom i izraelsko—PLO mirovnim procesima.
Ipak, kako je rumunski spoljni dug značajno porastao u periodu od 1977. do 1981. godine (sa 3 na 10 milijardi američkih dolara), uticaj međunarodnih finansijskih organizacija kao što su MMF ili Svetska Banka je porastao i suprotstavio se autarhičnoj politici Nikolaea Čaušeskua. On je na kraju inicirao projekat vraćanja svih stranih dugova koji je doveo do osiromašenja stanovništva Rumunije i iscrpeo rumunsku privredu i istovremeno značajno povećao ovlašćenja Sekuritatee i uspostavljajući kult svoje ličnosti. Ovo je dovelo do dramatičnog pada Čaušeskuove popularnosti i kulminiralo njegovim svrgavanjem i likvidacijom u krvavoj Rumunskoj revoluciji 1989. Predsednička komisija za istraživanje komunističke diktature u Rumuniji je procenila broj direktnih žrtava komunističke represije na dva miliona ljudi. Ovaj broj ne uključuje osobe koje su umrle na slobodi zbog tretmana koji su imale u komunističkim zatvorima, niti uključuje osobe koje su umrle zbog teških ekonomskih uslova u kojima se našla njihova država. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 9:01 | |
| Period demokratije
Trajan Basesku sa Džordžom V. Bušom
Posle revolucije, Nacionalni front spasa koji je predvodio Jon Ilijesku je preduzeo određene mere u cilju uspostavljanja višepartijskog političkog sistema i slobodnog tržišta. Nekoliko glavnih političkih partija iz predratnog perioda kao što su Nacional-seljačka demohrišćanska stranka, Nacionalna liberalna partija i Socijaldemokratska partija su ponovo oživljene. Posle nekoliko većih političkih ukrupnjavanja u aprilu 1990. godine je na Univerzitetskom trgu u Bukureštu počeo mirni protest kojim su se osporavali rezultati nedavnih parlamentarnih izbora uz optužbe na račun Fronta da su njegovi pripadnici bivši komunisti i članovi Sekuritatee. Demonstranti nisu priznavali rezultate izbora proglašavajući ih nedemokratskim i tražili su izuzeće iz političkog života bivših visokopozicioniranih članova Komunističke partije. Protesti su brzo prerasli u neprekidne masovne demonstracije (poznate kao Golanijada). Mirni protesti su prerasli u nasilje a nasilna intervencija rudara iz rudnika u dolini reke Riu je poznata kao Minerijada juna 1990. Posledica je bilo rasformiranje Fronta od čijih članova je nastalo nekoliko političkih partija uključujući i Socijaldemokratsku partiju, Demokratsku partiju i Alijansu za Rumuniju. Socijaldemokratska partija je vladala Rumunijom od 1990. do 1996. godine posredstvom nekoliko koalicija i vlada i sa Jonom Ilijeskuom na mestu predsednika države. Od tada je bilo četiri demokratske promene vlade: 1996. godine demokratsko-liberalna opozicija i njen lider Emil Konstantinesku su osvojili vlast, 2000. godine se Socijaldemokratska partija vratila na vlast a Jon Ilijesku je ponovo postao predsednik i 2004. godine je Trajan Basesku izabran za predsednika u okviru izborne koalicije pod nazivom Pravda i istina. Basesku je tesnom većinom ponovo izabran 2009. godine.
Post-hladnoratovska Rumunija je razvila tesne odnose sa zapadnom Evropom, pridružila se NATO paktu 2004. godine i bila domaćin samita u Bukureštu 2008. godine. Poslala je prijavu za članstvo u Evropskoj uniji u junu 1993. godine i postala pridružena članica Evropske unije 1995. godine, država u postupku priključivanja 2004. godine i članica od 1. januara 2007. godine.
Posle sporazuma o slobodnom kretanju i politike post-hladnoratovskog perioda, kao i teškoća života tokom krize 1990-tih, Rumunija je imala značajno povećanje dijaspore koja je procenjena na preko 2 miliona ljudi. Najveći broj emigranata je u Španiji, Italiji, Nemačkoj, Austriji, Velika Britanija, Kanadi i SAD.
Tokom 2000-tih Rumunija je imala jednu od najvećih stopa privrednog rasta u Evropi i bila je smatrana „Tigrom istočne Evrope“. ovo je bilo praćeno značajnim poboljšanjima u razvoju humanosti društva. Zemlja je bila uspešna u smanjenju unutrašnjeg siromaštva i uspostavljanju funkcionalne demokratije. Ipak, Rumunija se još uvek suočava sa izazovima po pitanju infrastrukture, zdravstvenih usluga, i korupcije |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 9:01 | |
| Politika
Rumunija je demokratska republika. Zakonodavna grana Rumunske vlasti čini dva veća, Senat (Senat) sa 140 senatora i Veće zastupnika (Camera Deputaţilor) sa 345 poslanika. Članovi oba veća se biraju na neposrednim izborima svake četiri godine.
Predsednik, glava izvršne vlasti, se takođe bira neposrednim glasanjem na period od pet godina (do 2004. se birao na četiri godine). Predsednik daje mandat premijeru koji predlaže ministre, koje imenuje parlament. |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 9:02 | |
| Administrativna podela Rumunije
Karta podele Rumunije na okruge i istorijske pokrajine
Republika Rumunija, iako spada u velike evropske zemlje, ne poseduje nivo pokrajina ili regiona. Razlog ovome je centralistički pogled na područno uređenje zemlje sličan francuskom (pogledati: Departmani Francuske). Zbog toga je prvi nivo ispod državnog okružni nivo sa velikim brojem okruga. Nivo razvojnog regiona postoji samo „na papiru" i stvoren je zbog prilagođavanja zemnje NUTS sistemu u cilju bržeg i ravnomernijeg privrednog razvoja (pogledati Razvojni regioni Rumunije). Ova podela se donekle poklapa sa istorijskim pokrajinama Rumunije.
Danas je Rumunija podeljena na 41 klasičan okrug (rum.judeţe) i jedan gradski okrug - glavni grad Bukurešt. Najveći broj okruga ima ime po gradu - upravnom sedištu, drugi imaju istorijsko ime dela zemlje gde se nalaze, dok treći imaju ime nekog geografskog pojma (najčešće reke) vezanog za dati prostor.
Rumunski naziv judeţe je istorijski i potiče iz 15. veka. Njihov broj i veličina su se menjali tokom istorije, a to se odnosi i na 20. vek. Svaka promena granica zemlje menjala je i unutrašnju podelu na okruge. Godine 1968. uspostavljeni su ponovo područja pod ovim nazivom umesto „prokomunističkih" rejona, a poslednje promene granica desile su 1981. godine. Godine 1995. došlo je do redefinisanja odnosa grada Bukurešta i njemu zavisnog okruga Ilfov, koji se sastoji od gradskih predgrađa i okružuje ga.
Najveći okrug po broju stanovnika je grad-okrug Bukurešt, a najmanji Kovasna. Najveći okrug po površini je Timiš, a najmanji grad-okrug Bukurešt.
Bukurešt, jedini okrug posebnog vida |
| | | Carolija Elita
Poruka : 1951
Učlanjen : 18.11.2012
Raspoloženje : super
| Naslov: Re: Rumunija Sub 23 Mar - 9:02 | |
|
Najuža ulica u Evropi je u Brašovu
Izvor: Blic Ulica Strada Sforii ili Bulevar, kako ga iz šale zovu stanovnici Brašova, široka je samo 130 centimetra, a u nekim delovima razmak između zidova iznosi tek nešto više od jednog metra. Da biste prošli Ulicom Strada Sfori, koja se nalazi u centru grada Brašova u Rumuniji, bilo bi poželjno da ispunite nekoliko uslova. Osim vitke linije, potrebna je tolerancija kako biste se sklonili ako vam neko naiđe u susret, ali i to da nemate strah od malih uzanih prostora. Reč je o jednoj od najužih ulica na svetu i zvanično najužoj ulici u Evropi. Ulica Strada Sfori ili Bulevar, kako ga iz šale zovu stanovnici Brašova, široka je samo 130 centimetra, a u nekim delovima razmak između zidova iznosi tek nešto više od jednog metra. Ova ulica, dugačka 83 metra, bila je tajni prolaz za vojnike, koji su pomerali lažne zidove i brzo prolazili iz jednog u drugi kraj grada. Jedan ulaz u ovu ulicu je iz Strade Poarta Šei, ulice u kojoj se nalazi glavna kapija grada. Zbog toga Ulica Strada Sfori korišćena je za napad protivnika sa leđa. Navodno, kad vojnici koji brane grad ne mogu da odole napadima, oni pobegnu sa kapije, puste protivnika da uđe u grad i sakriju se u Stradu Sfori. Nakon što protivnici prođu, skinu kamuflažni zid i napadnu protivnika sa leđa. Danas, Strada Sfori predstavlja pravu turističku atrakciju. Za ulicu je vezano i nekoliko legendi. Jedna od njih kaže da će mladić i devojka koji prođu ulicom od početka do kraja i ne posvađaju se imati uspešan brak. Takođe, ukoliko par ima problema u ljubavi, legenda kaže da treba da prođu ulicom i da će se na izlasku pomiriti. Jedan od običaja je i da mladić i devojka, za sreću, treba da prođu kroz ulicu držeći se za ruke, ali ne dodirujući zidove. Zbog specifične širine Ulica Strada Sfori bila je mesto za megdane. Neki meštani kažu da ni u ludilu ne treba dodirivati zidove, koji su ukleti jer je u ulici poginulo na hiljade mladića. Strada Sfori, zaštićeni spomenik kulture, služi i kao umetnički pano. Jednom godišnje slikari iz cele Rumunije prave festival i crtaju po zidovima unutar ulice. Kad se festival završi, zidovi se kreče i Strada Sfori opet dobija stari izgled. |
| | | putnik VIP
Poruka : 10917
Učlanjen : 28.03.2013
| Naslov: Re: Rumunija Sre 6 Avg - 8:48 | |
| |
| | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | katarina MODERATOR
Poruka : 74915
Učlanjen : 06.06.2011
| | | | Sponsored content
| Naslov: Re: Rumunija | |
| |
| | | |
Strana 1 od 3 | Idi na stranu : 1, 2, 3 | |
| Dozvole ovog foruma: | Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
| |
| |
| Ko je trenutno na forumu | Imamo 40 korisnika na forumu: 1 Registrovan, 0 Skrivenih i 39 Gosta :: 3 Provajderi EmelieNajviše korisnika na forumu ikad bilo je 930 dana Pet 27 Sep - 15:38 |
Dvorana slavnih |
Naj Avatar Haossa !
Kreja
|
Poslanici naj aktivniji nedelje | |
|