Uroš Predić

Predić se vratio u Beograd

Zapažena izložba Narodnog muzeja iz Zrenjanina u Galeriji Sanu. Postavku čine slike, 
crteži, studije, lični predmeti, nameštaj..

[You must be registered and logged in to see this image.]


Uroš Predić u svom beogradskom ateljeu

DELA i predmeti iz ateljea Uroša Predića u Svetogorskoj ulici, u kome je živeo i stvarao 44 godine, ponovo će se naći u Beogradu posle više od 60 godina, pred posetiocima Galerije SANU, gde će večeras od 19 časova biti otvorena izložba, realizovana u saradnji sa Narodnim muzejom u Zrenjaninu, koji od 1954. čuva slikarev vredni legat. Postavka "Dakle, vi ste taj Uroš Predić", povodom 160 godina od rođenja velikog majstora i akademika, prva je njegova izložba koja se organizuje pod krovom zdanja u Knez Mihailovoj.

Prema rečima akademika Dušana Otaševića, upravnika Galerije SANU, postavka će obeležiti još jedan jubilej - pola veka ovog izložbenog prostora, a otvoriće je akademik Ljubiša Rakić.

OPROŠTAJ BEOGRAĐANA
IZLOŽBU će pratiti i dva kratka filmska zapisa. Na jednom je slikar snimljen u svom ateljeu, kada je imao 94 godine, a na drugom je oproštaj Beograđana od velikog majstora. Naime, dan posle Predićeve smrti, 12. februara 1953. godine, njegovo telo preneseno je u zgradu SANU, gde su se od njega, od 12 do 15 časova, opraštali njegovi poštovaoci, a pored otvorenog kovčega govorili Vasa Pomorišac, Vojislav Đurić i Veljko Petrović. Predić je potom sahranjen u rodnom Orlovatu.

- Predićevo delo obuhvaćeno je od prvih, školskih crteža, do slike "Kamenovanje Svetog Stefana", koja je ostala nezavršena na štafelaju kada je umro - rekla je predstavljajući izložbu, autor Olivera Skoko, viši kustos zrenjaninskog muzeja. - Pored dela predstavili smo i njegovu ličnost, odnos prema porodici, prijateljima, savremenicima. Njegov dugi život obuhvata čitav jedan vek naše kulture.

U beogradskom ateljeu, koji je kompletno prenet u Zrenjanin, slikar koji je poživeo 96 godina, sačuvao je gotovo sve: razglednice, pisma, fotografije, vizit karte... Taj celokupan inventar poslužio je kao osnov za ovu izložbu koju čine 32 rada Uroša Predića (slike, crteži, studije), kao i vajarski i crtački radovi drugih autora koji su predstavljali ovog umetnika. A priču o Predićevoj ličnosti dopuniće lični predmeti, nameštaj, fotografije, posetnice, ordenje, dnevnik, slikarski rekviziti i materijal, katalozi, knjige, časopisi...
Kurioziteti postavke koju čine različiti segmenti (od njegovog školovanja u rodnom Orlovatu, preko Pančeva, Beča, putovanja po Italiji, povratka u zavičaj do konačnog preseljenja u Beograd) su i jedini sačuvan gimnazijski crtež njegovog prijatelja Mihajla Pupina, kao i crteži po kojima je Predić radio ikone za Njegoševu kapelu na Lovćenu koja je srušena. Jedna od njegovih najpoznatijih slika "Vizija u oblacima" zauzeće posebno mesto uz detaljnu interpretaciju, sa upisanim objašnjenjima.
Zrenjaninska postavka je, kako je rekla Jelena Mežinski Milovanović, viši kustos Galerije SANU, za ovu priliku dopunjena portretima Vuke Velimirović, Ksenije Atanasijević i Marka Murata, koji su deo Umetničke zbirke SANU, kao i Predićevom "Autobiografijom" iz Arhiva Srpske akademije nauka i umetnosti. Postavku "Dakle, vi ste taj Uroš Predić", otvorenu na slikarev rođendan 7. decembra u Zrenjaninu, videlo je za dva meseca, više od 8.000 ljudi, istakla je Jelena Gvozdenac Martinov, v. d. direktora Narodnog muzeja.
[You must be registered and logged in to see this image.]

KOSOVKA DEVOJKA

DEO postavke je i jedna od Predićevih najpoznatijih i retko izlaganih slika - "Kosovka devojka", koja u javnosti nije viđena poslednjih 13 godina, a za ovu priliku pozajmljena je od Muzeja grada Beograda. Ovo ikoničko delo kako je objasnila Isidora Savić, kustos Muzeja grada, nastalo je 1919. godine, a po porudžbini Kola srpskih setara. Kao predložak za sliku inspirisanu čuvenom narodnom epskom pesmom, Prediću je poslužilo istoimeno delo hrvatskog slikara francuskog porekla Freda Kikereca (1845-1893).

novosti.rs

[You must be registered and logged in to see this link.] ::

[You must be registered and logged in to see this image.]

Siroče ne majčinom grobu

Nikoga ne ostavlja ravnodušnim! Remek delo Uroša Predića "Siroče na majčinom grobu" je nastalo pre 130 godina!

Remek delo Uroša Predića "Siroče na majčinom grobu" već tačno 130 godina zadivljuje ne samo veštinom kojom je naslikano, već i osećanjem koju prenosi.

Predić je 1888. godine naišao na pesu mađarskog poete Jožefa Etveša "Smrznuto dete", koja ga je toliko inspirisala da je ubrzo stvorio sliku "Siroče na majčinom grobu", koja će u narednom vremenu postati jednim od najprepoznatljivijih dela srpske likovne umetnosti.

Kada je bila završena slika, nikoga nije mogla ostaviti ravnodušnim. Čitav prizor izazivao je veliko saosećanje. Sumoran ton slike pojačan je zimskim dobom i prizorom groblja kao staništa smrti. Priroda je mrtva, zemlja nerodna. Jedini znak života su dve ptice na drvetu.

Svežu raku prekrio je sitan sneg, bezimeni krst je nemarno poboden u zemlju. Dete leži pored počivališta svoje majke, ogrnuto pokrivačem. Pretpostavimo da nakon njene sahrane nije moglo provesti noć u pustoj kući i da se tako našlo na groblju. Bledilo njegovog lica i beživotna boja usana upućuju da je preminulo od hladnoće.

Prizor je kasnije isnpirisao pesnika Svetozara Ćorovića da napiše istoimenu pesmu.

Slika Uroša Predića čuva se u Narodnom muzeju u Beogradu.



Telegraf,rs

Znate li kog junaka sa čuvene slike Kosovka devojka poji vinom?

[You must be registered and logged in to see this link.]

Kosovka devojka je, prevrćući po krvi junake, tragala za trojicoma – Milošem vojvodom, Kosančić Ivanom i Toplicom Milanom, koji joj je obećao da će je uzeti za vernu ljubu ako se iz boja vrati

Kosovka devojka”, umetničko delo Uroša Predića našeg velikog slikara realizma, naslikana je 1919. godine. Na njoj je predstavljen Pavle Orlović, srpski mitski junak Kosovskog ciklusa epskih narodnih pesama, kojeg na samrti poji iz zlatnog kondira Kosovka devojka.

KO JE JUNAK SA SLIKE UROŠA PREDIĆA?

Pavle Orlović je junak Kosovskog ciklusa epskih narodnih pesama. U istorijskim izvorima o njemu nema podataka, osim saznanja da je bio naveden u Gerasimovom letopisu iz 1389. godine, i to kao zapovednik jednog dela vojske. Prema narodnoj pesmi „Kosovka djvojka“, on je preminuo nakon Kosovskog boja 1389. godine, od rana zadobijenih u njemu. Uroš Predić ga je predstavio na svojoj slici Kosovka devojka iz 1919. godine, a Paja Jovanović je na svojoj monumentalnoj kompoziciji „Proglašenje Dušanovog zakonika“ iz 1900. godine naslikao njegovog navodnog pretka, Grgura Orlovića.

Kosovka devojka je, prevrćući po krvi junake, tragala za tri junaka – Milošem vojvodom, Kosančić Ivanom i trećim Toplicom Milanom koji joj je obećao da će je uzeti za vernu ljubu ako se iz boja vrati. Pavle Orlović u narodnoj pesmi saopštava Kosovki devojci o pogibiji sva tri junaka. Iako predstavlja scenu smrti junaka na bojnom polju nakon bitke, “Kosovka devojka govori o pobedi srpske vojske na Kosovom polju, odnosno pobedi pravde i etike dobra.

“Kosovka devojka” je naslikana u Beogradu prema ikonografskom modelu slikara Ferda Kikereca, nastalom 1879. Slikana u duhu akademskog realizma, izražava načela koja je umetnik, školujući se na Umetničkoj akademiji u Beču, usvojio i negovao. Predić je rad na slici započeo pred Prvi svetski rat, a završio 1919. Skica nastala 1914, bila je namenjena Kolu srpskih sestara za izradu razglednica koje su prodavane u humanitarne svrhe. Slikar je bio inspirisan prvom bolničarkom iz nacionalnog mita.

Za motiv je odabrao izgled bojnog polja neposredno posle Kosovske bitke. Kompozicija nosi patriotsku poruku i, zbog obilja detalja u realističkom prikazu bojišta i bojovnika, pre je dokumentarno nego monumentalno delo. Slika je rađena za oleografsku reprodukciju, za Adama Čaklovića iz Zagreba, i stekla ogromnu popularnost.

Slika “Kosovka devojka” ne nosi samo važnu simboliku za sam Kosovski boj 1389. nego i za Kosovski zavet i njegovu etničku osnovu dobra. Simbolika je vrlo složena i jedinstvena, a otkriva se sa aspekata morala, etike, zakona viteške časti.


SD