Marko Čelebonović

**Učlanjen** : 04.01.2012

Marko Čelebonović
( 1902. - 1986. )

[You must be registered and logged in to see this image.]

Marko Čelebonović (Beograd, 21. novembar 1902 — Sen Trope, 23. jul 1986) je bio jedan od najistaknutijih jugoslovenskih i srpskih slikara 20-og veka.

Biografija

Čelebonović je rođen u Beogradu. Osnovnu školu je završio u Beogradu, a srednju u Cirihu i Lozani tokom Prvog svetskog rata. Studije je započeo 1919. u Oksfordu, a diplomirao prava 1922. u Parizu. Godine 1922. došao je u vajarski studio Antoana Burdela u Parizu sa namerom da se posveti vajarstvu, ali je od 1923. počeo da slika. Maja 1925. po prvi put je izlagao svoja dela u Salonu Tiljerije (Salon des Tuilleries), a u junu iste godine je otišao u Sen Trope. Tu je radio uz Vijara, Sinjaka i druge. Pre Drugog svetskog rata živeo je u Sen Tropeu. Godine 1937. imao je prvu samostalnu izložbu u Beogradu, dok je 1938. izlagao sa grupom „Dvanaestorica“. Tih godina povremeno je posećivao Jugoslaviju; Beograd, crnogorsko primorje i srednjovekovne manastire. Iako je živeo u Francuskoj, ostao je blizak sa jugoslovenskim slikarima koji su povremeno posećivali Francusku (Sreten Stojanović, Marin Tartalja, Petar Lubarda).
Za vreme rata pripadao je francuskom pokretu otpora. U preriodu 1948 — 1960, bio je profesor na Akademiji umetnosti u Beogradu. Često je izlagao u Parizu, Beogradu, Cirihu, Ženevi, Sarajevu, Skoplju i Nišu. Izlagao je i na kolektivnim izložbama jugoslovenske umetnosti u Francuskoj, Engleskoj, Belgiji, Italiji, Holandiji i Brazilu.Čelebonovićevo delo je u stilu generacije francuskih umetnika iz 1930-ih. Ipak, njegova dela pokazuju balkanske i orijentalne karakteristike, naročito u žestini upotrebe boje, uzdržanim gestovima i masama ljudskih figura.

wikipedija

[You must be registered and logged in to see this image.]

Pogled iz Sinjakovog ateljea, 1956.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mrtva priroda sa casama iflasama, 1956.

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mrtva priroda na zelenoj draperiji, 1958. - 1960.

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Žena sa turbanom (1933)

Žena na portretu predstavlja slikarevu suprugu Verenu (Vreni) maskiranu u istočnjački kostim, s šarenim turbanom; Čelebonović ju je naslikao pošto su se vratili s maskenbala. Slikaru se posebno dopala šarena tkanina turbana koja je predstavljala osnovni podsticaj za sliku. Neposredno posle ove uradio je još nekoliko slika sa istom tkaninom, između ostalih i Mrtvu prirodu iz kolekcije Pavla Beljanskog. Iako figura Vreni, koja sedi oslanjajući se prekrštenim rukama o površinu stola, predstavlja metu slikarevog interesovanja, on je podjednaku pažnju posvetio okolnom prostoru – njegovoj organizaciji i interakciji sa modelom.
Kada je reč o samom liku, pre svega pada u oči naglašena ekspresivnost, skoro na rubu karikaturalnosti ili domijeovske groteske, nasuprot skoro geometrijskoj organizaciji pozadine.
Činjenica da nju većim delom čini zjapeći otvor vrata ukazuje na slikarevu koncentraciju na atmosferu međuprostora i odvraćanje pogleda od centra slike. Druga tačka koja privlači pogled jeste svetla mrlja dijagonalno postavljene knjige koju prate Vrenine prekrštene ruke, kao i dijagonala ramena. Protivtežu narušavanju ove geometrijske pravilnosti kompozicije stvaraju naglašeni koloristički kontrasti odeće. Sliku je za svoju kolekciju Pavle Beljanski otkupio pre Drugog svetskog rata od
slikara u Francuskoj.

pavlebeljanski.muzeum

**Učlanjen** : 17.02.2013

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sah, 1933.

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Budva

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Enterijer (1935)

Svečana atmosfera često se javlja u Čelebonovićevim slikama: svečan je raspored, svečana je namerna izduženost i monumentalnost figura jako suzdržanih u gestu. Figura u Enterijeru zbog svoje nepomičnosti liči na skulpturu, ni više a ni manje životnu od figura na komodi ispred ogledala. Mešanje živog (ljudske figure u enterijerima) i mrtvog (gipsane glave, skulpture) daje prostoru dekirikovsku dimenziju, i na trenutak se zaboravlja šta je život, a šta nije, kada ljudi počinju da liče na statue. Žena sedi za stolom u donjem levom uglu slike, dok ploča stola predstavlja neku vrstu prednjeg plana, a svi ostali predmeti (komoda, prozor, vrata, slika) smešteni su po rubovima prostora, prepuštajući središnji deo crvenom pirotskom ćilimu (najsnažnijem kolorističkom detalju), koji se javlja u nekoliko slika. Sama soba, građanski ambijent kakav je Čelebonović često slikao, nema ljudi niti ikakvog traga njihovog boravljenja u njoj (osim žene za stolom zabavljene nekim neodređenim poslom), a ipak deluje manje otuđeno i pusto od sličnog prostora u enterijeru Porodice (1931). Slika je realizovana u najsuženijoj Čelebonovićevoj kolorističkoj skali, u ujednačenom tonalitetu svetlo smeđezelenih, uz pomenutu crvenu mrlju ćilima na sredini. Fini bojeni prelazi potiru oštrinu predmeta i omekšavaju konstruktivne ostatke slike oblikujući poeziju od one vrste koju, kako bi rekao Marko Čelebonović, „ne možemo ni da dokažemo, ni da definišemo, ali koju osećamo”. Vlasništvo Markovog strica, slika je sa ostalih petnaest za vreme Drugog svetskog rata opljačkana iz njegovog stana u Beogradu. Mada Beljanski nije odao od koga ju je kupio, Čelebonoviću je bilo drago što je slika završila u njegovoj zbirci.

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Portret arhitekte, 1941.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Porodica , 1931.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Enterijer, 1937.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Marko Celebonovic na Svetom Stefanu 1950.

KREATIVNI UNIVERZUM MARKA ČELEBONOVIĆA

18.11.2010 . - 19.12.2010. godine
Izložba Kreativni univerzum Marka Čelebonovića otvorena je u četvrtak 18. novembra 2010. godine, u 19.00 časova, u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu. Izložbu je otvorio vajar Nikola–Kolja Milunović.
Nakon veoma uspešnog nastupa u Francuskom kulturnom centru u Beogradu, gde je za mesec dana izložbu videlo preko dve hiljade posetilaca, Kreativni univerzum Marka Čelebonovića predstvaljen i pred novosadskom publikom, u nešto izmenjenom obliku. Naime, postavka u Francuskom kulturnom centru obuhvatila je dokumentarnu građu, crteže, pastele, sliku Enterijer iz 1935. godine (iz Kolekcije Pavla Beljanskog), kao i rekonstrukciju Čelebonovićevog ateljea. Pored ovog dela, na izložbi u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog je prikazano još pet Čelebonovićevih slika iz njenog Umetničkog fonda: Devojčica u plavim pantalonama (1930), Šah (1933), Žena sa turbanom (1933), Mrtva priroda (1933) i Autoportret. Sva dela iz četvrte decenije iz Kolekcije Pavla Beljanskog nastala su Sen Tropeu, a za ovo primorsko mesto i slikarev život u Francuskoj vezana je i većina ostalih eksponata: ukrasni predmeti iz umetnikovih kuća u Sen Tropeu, lične fotografije, kao i one sa otvaranja izložbi i drugih zvaničnih prilika, kritike iz francuske štampe i dokumenti iz perioda Čelebonovićeve pripadnosti francuskom Pokretu otpora, te crteži i pasteli koje je tamo radio.
Sliku o Marku Čelebonoviću upotpunjavaju i katalozi izložbi iz Francuske, Jugoslavije i različitih krajeva Evrope, zatim dokumentarni materijal koji ilustruje njegove rane godine u Beogradu, školovanje i studije u Lozani i Oksfordu, beogradske izložbe, diplomatski angažman posle Drugog svetskog rata, pedagoški rad, kao i prijateljske veze sa slikarima i njihovo druženje na crnogorskom primorju. Izložba je realizovana zahvaljujući predusretljivosti porodice Marka Čelebonovića, Galerije SANU i Narodnog muzeja u Beogradu, a u saradnji Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i Francuskog kulturnog centra. Autor koncepta izložbe i kataloga je dr Jasna Jovanov.
Marko Čelebonović (Beograd, 22. novembar 1902 – Sen Trope, 23. jul 1986) pripada generaciji koja je sticala umetničko obrazovanje u periodu posle Prvog svetskog rata i umetničku zrelost dosegla u međuratnom periodu. Jugoslovensko-francuski slikar, akademik SANU i profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, životom je bio vezan za Francusku, posebno za Sen Trope, gde se brzo uključio u umetnički život. Pravnik po obrazovanju, umetničko školovanje je 1922. godine započeo u vajarskom ateljeu Antoana Burdela, ali se ubrzo opredelio za slikarstvo. Njegovo stvaranje se odvija u fazama koje su dobijale imena prema dominirajućem tonu u slici (mrka, zelena, bela...). Prvi put profesionalno izlaže u Parizu 1926, a u Beogradu 1937. godine. Član je grupa „Oblik“, „Dvanaestorica“ i „Samostalni“. Redovno učestvuje na pariskim i beogradskim salonima i drugim grupnim izložbama; u Beogradu, Parizu, Sen Tropeu i mnogim umetničkim centrima ima veliki broj samostalnih izložbi. U Francuskoj nastupa sa mnogim značajnim imenima evropske umetnosti, poput Alberta Đakometija, Masima Kampiljija, Antona Klavea i drugih. Poslednju veliku retrospektivnu izložbu imao je u Beogradu, u Umetničkom paviljonu „Cvijeta Zuzorić“ 1982. godine. Komemorativna izložba mu je priređena u Sen Tropeu 1987, a 2002. je postavkama u galeriji Zepter u Beogradu i Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu, obeležena stogodišnjica rođenja ovog umetnika.

pavlebeljanski

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mrtva priroda sa krcagom, 1956.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mrtva priroda sa krcagom, 1956.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Zuto i zeleno, 1956.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Bretonka, 1970.

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

"Treba otimati radost danima koji beze "
Majakovski

**Učlanjen** : 04.01.2012

[You must be registered and logged in to see this image.]

Slike Marka Celebonovica u galeriji Rima u Kragujevcu

» Marko Murat
» Marko Kraljević
» Marko Stupar
» Marko Tubić
» Marko Milošević