Galapagos

Ostrva Galapagos su grupa od 14 većih vulkanskih ostrva i brojnih manjih ostrva i stena u Tihom okeanu na oko hiljadu kilometara od obale Južne Amerike.

UNESKO je ostrva Galapagos 1978. uključio na listu Svetske baštine. Status rezervata biosfere Galapagos je dobio 1985. Razvoj turizma je započet 1960ih

Arhipelag Galapagos, blagodareći svojoj udaljenosti od južnoameričkog kopna ima jedinstveni životinski svet. Vrlo malo novih životinja je uspelo da se naseli na ovim ostrvima, a njihovi prvobitni naseljenici su evoluirali u izolaciji. Pored Darvinovih zeba, na galapagoskim ostrvima danas postoji populacija pingvina i krznatih foka koje žive zajedno sa tropskim životinjama. Morske iguane (veliki gušteri koji rone u more da bi se hranili morskom travom) su vrsta koja ne živi nigde drugde na svetu. Na svakom od ostrva arhipelaga evoluirao je drugačiji tip džinovskih kornjača. Jedini prirodni stanovnik argipelaga koji ne živi isključivo na Galapagosu, pored nekoliko ptičjih vrsta, jeste jedan mali gušter.



Galapagoški pingvini – jedina vrsta pingvina koja naseljava sjevernu hemiseru

Engleski naučnik Čarls Darvin (1809-1882) razvio je svoje ideje o evoluciji posle višegodišnjih proučavanja i istraživačkih putovanja. On je shvatio da na mnogim mestima, malim i izolovanim ostrvima obitavaju populacije jedinstvenih stvorenja. Darvin je uspeo da dokaže da se ta stvorenja razlikuju od svojih rođaka na drugim mestima. Na ostrvima Galapagos, otkrio je da su se zebe prilagodile sredini tako što su iskoristile činjenicu da tamo živi veoma mali broj drugih vrsta ptica. Zebe su evoluirale u 80 različitih tipova, od kojih se svaki adaptirao na određeni način života. Neke su čak postale i grabljivice. Po povratku u Englesku utvrđeno je da su naizgled različite ptice u stvari varijacije srodnih vrsta. Ove činjenice su bile temelj na kome je Darvin razvio svoju teoriju o prirodnoj selekciji i evoluciji. Nju je predstavio u čuvenom delu „O poreklu vrsta“.



Grapsus grapsus

Džinovska kornjača sa Galapagosa je najveća kornjača na svetu, može da naraste do 1.4 metara dužine. Neki primerci mogu težiti i do 300 kilograma, zavisno od ostrva na kome se nalaze. Ove životinje žive do 200 godina.



Gigantske kornjače Galapagosa mogu biti teške 350 kg, a obično žive između 100 i 150 godina

Morska iguana je gmizavac živi isključivo na Galapagosu, jedini je gušter koji ume da pliva. Roni kroz plićak oko ostrva u potrazi za morskom travom.

Pingvini žive na području južne Zemljine hemisfere, a najviše naseljavaju Antarktik, dok Galapagoski pingvin čak nastanjuje okolinu Ekvatora, i jedini je pingvin koji isključivo živi u tropskim područjima.

Lava gušter (Tropidurus) – endemska vrsta iguana-guštera koja naseljava Galapagos

Darwinova istraživanja na Galapagosu dovela su do revolucionarne teorije o porijeklu vrsta, a konačni ključ evolucije dale su Darwinove zebe, čak iako ih on uopšte i nije spomenuo u svom djelu.
Darwinove zebe dijele zajedničkog predaka, a sve podvrste su se fiziči i ponašanjem prilagodile drugačijim uslovima života, u zavisnosti koji otok Galapagosa naseljavaju

Darwinove zebe dijele zajedničkog predaka, a sve podvrste su se fiziči i ponašanjem prilagodile drugačijim uslovima života, u zavisnosti koji otok Galapagosa naseljavaju

Galapagos je istinska nepredvidiva divljina, puna jedinstvenih životinjskih i biljnih vrsta koje su se razvile bez utjecaja ljudi. U nastojanju da se otoci očuvaju istim kao što su bili prije nekoliko stoljeća, Galapagos je proglašen svjetskom kulturnom baštinom UNESCO-a.

Galapagos, arhipelag jedinstvenih životinja



Galapagos čini skupina vulkanskih ostrva i brojnih stijena koje se nalaze na udaljenosti od oko hiljadu kilometara od južnoameričkog kopna, tačnije od obale Ekvadora. Ovaj arhipelag je nekada bio poznat kao ‘Začarani otoci’, ‘Arhipelag čuda’, ‘Hrpe pepela’, a danas je poznat i kao ‘Kolumbov arhipelag’ ili ‘Otok kornjača’.

Na Galapagosu se mogu pronaći neke od najrjeđih i najneobičnijih vrsta životinja. Sve od divovskih kornjača koje mogu biti teške 350 kg i koje žive do 150 godina, pa do neobičnih i simpatičnih ptica bluna, poznatijih kao plavonogi bobby.

Ovdje se također može pronaći i jedini gušter na svijetu koji se prilagodio plivanju u oceanu, kao i Chelonoidis nigra abingdonii, unikatna vrsta kornjača koja je nažalost potpuno izumrla 2012. godine.

Na otocima žive i pingvini, jedina vrsta koja naseljava sjevernu hemiseru, a također se mogu pronaći i jedinstvene gigantske stonoge koje narastu i do 30 cm, a koje se često hrane štakorima i plijenom mnogo većim od njih. Kormorani (ptice) su ovdje toliko narasle, da su postale jedina vrsta kormorana na svijetu koje ne mogu letjeti.

Oko 95% arhipelaga pripada Nacionalnom Parku Galapagosa, a ljudi, njih oko 14.000, naseljavaju 4 veće i nekoliko manjih zajednica.



Usamljeni george, posljednja kornjača Chelonoidis nigra abingdonii vrste

Gotovo je nemoguće pisati o Galapagosu a ne spomenuti i Charlesa Darwina koji je na otocima proveo samo pet sedmica na kraju svoje petogodišnje turneje oko svijeta, te u tih par sedmica postavio temelje svog učenja koje je u potpunosti promjenilo biološku sliku svijeta.

Kada je Darwin stigao do otočja Galapagos u septembru 1835. godine, bio je jako iznenađen činjenicom što na ovoj udaljenoj pustoj lokaciji uopšte ima živih bića. Izbrojao je sve biljne vrste i otkrio da ih ima samo 225 (za razliku od Ekvadora koji je imao 20.000 biljnih vrsta), od kojih je polovica bila endemska. Također je zabilježio da su mnoge vrste imale daleke rođake na južnoameričkom kopnu, što je značilo da su nekako morale dospjeti do udaljenog otoka.

Fregata

Što se tiče životinja, na otičju prvobitno nije bilo ni sisavaca ni kukaca, a Darwin je uglavnom nailazio samo na gamzove i ptice. Očita sličnost sa gmazovima i pticama sa južnoameričkog kopna uvjerila je Darwina da su one morale doći sa kopna. Odsustvo vodozemaca, kukaca i kopnenih sisavaca bio je jasan dokaz da su ovdje kopnene životinje stigle na prirodnim splavovima, s obzirom da vodozemci, kukci i kopneni sisavaci nikada ne bi preživjeli put od 1000 km bez zaštite na otvorenom moru, jer bi ih Sunce jednostavno spržilo.

S druge strane, gmazovi zaštićeni izuzetno otpornom kožom ovakvo putovanje mogu daleko lakše podnijeti. Bez ikakve sumnje, ovo je i razlog zašto na otočju živi 21 vrsta gmazova. U Darwinovo vrijeme, Galapagos je pružao sigurno utočište stotinama hiljada gmazova, a danas se taj broj sveo na svega 10.000.



Galapagoška kopnena iguana

Galapagoška kopnena iguana u sezoni parenja promijeni boju, te postane značajno svjetlija

Životinje poput pingvina, morskih lavova i kornjača su mogle lakše stići do otoka uz pomoć morskih struja, a pticama, kao i mnogim biljnim vrstama, putovanje je olakšao vjetar koji se kretao u ovom smjeru. Sitne životinjice i insekti stigli su na otok najvjerovatnije zakačeni za perje ptica, kao slijepi putnici.